برای اطلاع از چگونگی تأثیر این عوامل برمیزان باروری با دکتر ابوطالب صارمی فوق تخصص نازایی و IVF و رئیس یک مرکز تحقیقات باروری و ناباروری به گفت‌وگو نشسته‌ایم. او در این گفت‌وگو تصریح می‌کند با به کار‌گیری روش‌هایی مانندرحم اجاره‌ای، جنین و تخمک اهدایی، معضلی به نام نازایی در ایران نداریم.
- آقای دکتر، بین سن و میزان ناباروری در افراد چه ارتباطی وجود دارد؟
متأسفانه زندگی شهرنشینی و تمدن همواره علاوه برمزایای زیاد، معایبی هم دارد. از دید متخصصان ناباروری، مسئله نازایی یکی از همین معایب است. در حال حاضر، میانگین سن ازدواج براساس آماری که اعلام می‌شود، بالای 25سال است و این معضلی است که با روند طبیعی منافات دارد چرا که بهترین سال‌های تولیدمثل برای خانم‌ها بین 20تا 25سال است و از 25سال به بعد به‌تدریج شانس حاملگی کم می‌شود تا اینکه در سن 35سال به حداقل می‌رسد، در 42سالگی به 3درصد و در 44سالگی زیر یک‌درصد است. به سخن دیگر هم جوانان دیر ازدواج می‌کنند و میانگین سن ازدواج بالاست و هم سن تمایل و درخواست به تولید مثل بالاست.
- عوامل محیطی تا چه حد بر کاهش میزان ناباروری افراد تأثیرگذار است؟
شهرنشینی، کار و فعالیت سنگین، استرس‌های ترافیکی، آلودگی هوا و آلودگی‌های صوتی نیز روی فیزیولوژی بدن زن و مرد تأثیرگذار است. با تحقیقاتی که روی تولید مثل مردان، انجام دادیم به وضوح این کاهش پتانسیل باروری را مشاهده کردیم. از سوی دیگر، این عوامل در خانم‌ها هم باعث سقط‌های مکرر می‌شود. بنابراین مشخص است که عوامل محیطی و روحی به‌شدت در میزان ناباروری تأثیرگذار است.
- آیا تغییر سبک و الگوهای تغذیه‌ای هم در کاهش میزان ناباروری افراد مؤثر است؟
درباره نوع تغذیه و ارتباط آن با میزان باروری و ناباروری باید گفت که این کاهش و یا افزایش باروری با نوع تغذیه افراد، ارتباط دارد. متأسفانه فرهنگ تغذیه‌ای ما به هم ریخته است. فست‌فودها، روغن‌های نباتی و غذاهایی از این نوع، در متابولیسم سلول تخم تأثیر دارد و عملا می‌تواند باعث سقط و یا عدم‌حاملگی شود.
- عفونت‌ها و بیماری‌های مختلف، چگونه می‌تواند بر روند باروری افراد تاثیر بگذارد؟
خوشبختانه در کشورما برخلاف کشورهای غربی، عفونت‌های مقاربتی خیلی کم داریم.
- بیماری‌های بدکاری تخمدان چیست؟
بیماری‌های بدکاری تخمدان یا تخمدان‌های پلی کیستیک هم متأسفانه یکی دیگر از دلایل ناباروری در ایران است که به نژادشرقی برمی‌گردد و متأسفانه در ایران زیاد است. بیماری آندومتریوزیس هم یکی دیگر از بیماری‌هاست که بسیار شایع شده است و باعث ناباروری می‌شود. در این بیماری به دلایلی پوشش داخل رحم که به آن اندومتر می‌گویند، در داخل شکم روی تخمدان نشا می‌کند. این بیماری حالت منتشر‌شونده دارد ولی سرطان نیست.
- این بیماری چه علائمی دارد؟
اگر خانمی سیکل ماهانه‌‌اش منظم است و تخمدان‌های پلی کیستیک نداشت، به‌طور طبیعی نباید درد داشته باشد اگر درد داشت نشانه آندو متریوزیس است مگر خلافش ثابت شود به عبارت دیگر، سیکل ماهانه منظم اگر همراه با درد باشد، نشانه بیماری آندومتریوزیس است که می‌تواند باعث نازایی شود.
- لطفا مختصری هم درباره نازایی با عوامل ناشناخته توضیح دهید و بفرمایید درحال حاضر نازایی‌ها با عامل ناشناخته چند درصد وجود دارد؟
حدود 40 - 30 سال قبل یعنی قبل از اینکه لاپاراسکوپی به‌عنوان یک ابزار تشخیصی به کارگرفته شود، آمار نازایی با عامل نامشخص، حدود 15 درصد بود اما درحال حاضر با به‌کارگیری لاپاراسکوپی این میزان به حدود 5 درصد رسیده است که این نازایی هم می‌تواند به‌دلیل این باشد که نطفه نمی‌تواند وارد تخمک شود و یا تخمک به حدی پوسته‌‌اش ضخیم است که اسپرم نمی‌تواند از آن رد شود که البته امروزه از طریق IVF تشخیصی یا همان لقاح خارج از بدن، می‌توان به ماهیت این ایرادها پی برد و قابل درمان است.
- آیا افرادی که بیماری‌های مادرزادی دارند، می‌توانند به درمان امیدوار باشند؟
هم در خانم‌ها و هم در آقایان بیماری‌های مادرزادی داریم. به‌عنوان نمونه، ممکن است خانمی رحم نداشته باشد که به آن بیماری راکی‌تانسکی می‌گویند. این افراد لوله و تخمدان دارند اما رحم ندارند و می‌توان تخمک را از آنها گرفت و با نطفه شوهرشان جنین ساخت و در رحم اجاره‌ای گذاشت. بنابراین امروزه با رحم اجاره‌ای، جنین و تخمک اهدایی عملا می‌توان گفت که معضلی به نام نازایی در کشور نداریم و اغلب افراد به شرط تحمل و حوصله، استمرار در درمان و هزینه می‌توانند امیدوار باشند.
- مهم‌ترین اقدام در پیشگیری چیست؟
آقایان قبل از ازدواج حتما آزمایش نطفه و خانم‌ها هم سونوگرافی از رحم را انجام دهند.
